Slaapproblemen komen steeds vaker voor bij jongeren, en het effect op hun ontwikkeling en welzijn wordt vaak onderschat. In mijn praktijk zie ik veel jongeren die moeite hebben met slapen. Dit heeft niet alleen invloed op hoe ze zich voelen, maar ook op hun dagelijkse functioneren.

Slaap is een basisbehoefte die cruciaal is voor zowel lichamelijke als mentale gezondheid, maar in onze drukke, digitale wereld wordt het vaak vergeten.

Waarom goede slaap essentieel is

In een wereld die altijd "aan" staat, waarin we constant bezig zijn en altijd online, wordt slaap nog te vaak als iets vanzelfsprekends beschouwd. Dit terwijl een goede nachtrust zo van essentieel belang is op ons dagelijks functioneren. Dit geldt in het bijzonder voor jongeren, omdat slaap belangrijk is voor hun lichamelijke groei, mentale gezondheid en schoolprestaties.

Helaas realiseren veel jongeren en hun omgeving zich niet hoe ernstig de gevolgen van slaaptekort kunnen zijn. Voor iemand die goed slaapt, is het moeilijk voor te stellen wat het betekent om keer op keer een slapeloze nacht door te maken. En dat terwijl goede slaap juist de basis is om overdag optimaal te kunnen functioneren.

Meest voorkomende slaapproblemen bij jongeren

De meeste jongeren die ik tegenkom, ervaren slapeloosheid of hebben last van een vertraagd slaap-waakritme. Slapeloosheid kan zich uiten in moeite met inslapen, vaak wakker worden in de nacht te vroeg in de ochtend weer wakker zijn. Stress is vaak de onderliggende oorzaak, waardoor deze jongeren vaak moeite hebben om hun gedachten tot rust te brengen. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel: stress zorgt voor slechte slaap, en slechte slaap verhoogt het stressniveau. Hoe ziet jouw slaapprobleem eruit?

Daarnaast komt de vertraagde slaap-waakstoornis veel voor, waarbij het biologische ritme van jongeren verschuift, waardoor ze van nature later willen slapen en wakker worden. Dit fenomeen kan worden veroorzaakt door hormonale veranderingen die optreden tijdens de puberteit.

Waarom jongeren later naar bed willen

In de puberteit ondergaan jongeren grote hormonale veranderingen die hun slaappatroon beïnvloeden. Jongeren hebben meer slaap nodig dan volwassenen, idealiter zo'n 9 uur per nacht. Helaas krijgen veel jongeren niet genoeg slaap; sommigen slapen zelfs maar 6 uur of minder. Dit komt doordat hun biologische ritme verschuift, doordat hun biologische klok die zich in de hersenen bevindt, plotseling veel trager begint te tikken.

Zo komt het slaaphormoon melatonine pas later in de avond vrij, waardoor jongeren van nature later naar bed willen en 's ochtends moeilijker wakker worden.

Bij jongens kan deze verschuiving in het slaapritme zelfs tot twee uur later zijn dan bij volwassenen.

Ouders zien dit vaak als luiheid, maar dit is een natuurlijk proces waar jongeren weinig invloed op hebben en het normaliseert vaak rond de leeftijd van 20 tot 25 jaar. Vanaf dertien jaar daalt trouwens ook de melatonineproductie in ons lichaam.

Daarom pleiten sommige wetenschappers ook om het bioritme van jongeren beter te ondersteunen. Een latere starttijd zou niet alleen de leerprestaties kunnen verbeteren, maar ook het chronisch slaaptekort verminderen. Hierdoor zijn jongeren in de ochtend minder slaperig en kunnen ze zich beter concentreren tijdens de lessen.

De impact van schermgebruik op slaap

Zoals hierboven beschreven speelt het bioritme van jongeren een grote rol in hun slaap, maar er zijn natuurlijk ook andere factoren die hun nachtrust verstoren. Technologie is een belangrijke boosdoener. Of het nu gaat om het kijken van een spannende serie op Netflix, het spelen van games op de Playstation of eindeloos scrollen op sociale media, voor je het weet is het al laat en zou je eigenlijk in bed moeten liggen.

Schermgebruik is dus een van de grootste oorzaken van slaaptekort bij jongeren.

Het blauwe licht van smartphones, tablets en computers verstoort bovendien ook de aanmaak van melatonine, waardoor in slaap vallen moeilijker wordt.

Daarnaast zorgt langdurig schermgebruik ervoor dat jongeren minder bewegen, wat ook hun slaapkwaliteit schaadt. Er is een duidelijk verband tussen te veel schermtijd en slaapproblemen, wat niet alleen hun nachtrust beïnvloedt, maar ook hun welzijn overdag.

Hoe sociale druk jongeren beïnvloedt

Jongeren ervaren veel sociale en prestatiedruk. Veel jongeren vinden het moeilijk om iets te missen, waardoor ze altijd 'aan' staan. Dit constante alert zijn kan de slaapkwaliteit flink verminderen. Niet elke jongere reageert hier hetzelfde op. Het is daarom belangrijk om deze druk serieus te nemen. Het blauwe licht van schermen is niet de enige boosdoener; er zijn ook andere factoren die de aanmaak van het slaaphormoon melatonine verstoren.

Waarom slaaptherapie op maat voor jongeren, online, écht werkt

In eerdere blogartikelen heb ik al besproken dat slapeloosheid zowel een op zichzelf staand probleem kan zijn als onderdeel van een medische of psychische aandoening. In beide gevallen is het belangrijk om het slaapprobleem aan te pakken.

Slapeloosheid kan op verschillende manieren ontstaan, en wat voor de één werkt, hoeft niet altijd voor de ander te werken. Daarom is slaaptherapie op maat zo belangrijk: het helpt om jouw specifieke probleem op de juiste manier aan te pakken.

De voordelen van online slaaptherapie op maat voor jongeren

Bij jongeren zie ik vaak dat slapeloosheid veroorzaakt wordt door een verkeerde slaaphygiëne. Inzicht krijgen in je slaapprobleem kan een belangrijke eerste stap zijn om het aan te pakken.

Ook angsten en het constante piekeren, vooral bij het inslapen, worden vaak als belemmerend ervaren. Slaaptherapie richt zich daarom niet alleen op het verbeteren van je slaappatroon, maar ook op het aanpakken van de onderliggende oorzaken, zoals stress of angst.

Het is echter belangrijk om te benadrukken dat slapeloosheid soms voortkomt uit andere medische of psychische problemen. In dat geval is slaaptherapie alleen vaak niet voldoende. Het is dan belangrijk om ook andere vormen van professionele hulp in te schakelen. Als je twijfelt of je extra hulp nodig hebt, kun je het beste advies vragen aan je arts.

Wat ik heb gemerkt in mijn werk met jongeren, is dat online slaaptherapie vaak goed werkt. Veel jongeren kiezen voor online begeleiding, niet alleen omdat het in hun eigen tempo kan worden gedaan, maar ook omdat ze soms ver weg wonen of op kamers zitten tijdens de week. Online slaaptherapie biedt de flexibiliteit om vanuit huis of waar je ook bent, aan je slaapproblemen te werken.

Wat ik daarnaast belangrijk vind, is dat ik altijd individueel werk. Dit betekent dat we samen kijken naar jouw specifieke situatie, zodat de therapie echt bij jou past. Dit maatwerk zorgt voor een betere en snellere vooruitgang naar een betere nachtrust.

Slaaptherapie op maat helpt je dus niet alleen om je slaapproblemen aan te pakken, maar ook de onderliggende oorzaken ervan. Door individueel te werken en online begeleiding te bieden, kan de therapie volledig afgestemd worden op wat voor jou werkt. Heb je een vraag?

Download hier mijn gratis E-book: “Ontdek de 10 onmisbare inzichten voor een betere nachtrust!”