De weg naar stressvermindering en welzijn
In onze moderne samenleving worden we dagelijks geconfronteerd met een overvloed aan stressoren. Chronische stress, angststoornissen, depressie en burn-out lijken tegenwoordig aan de orde van de dag te zijn. Opvallend is dat al deze problemen een gemeenschappelijke wortel hebben: ons brein.
Het brein, dat zich door miljoenen jaren van evolutie heeft ontwikkeld, is niet geoptimaliseerd voor de constante stroom van prikkels en stressoren waarmee we nu worden geconfronteerd. Dit heeft geleid tot een groeiende behoefte aan ontspanning als een essentieel middel om evenwicht en welzijn te herstellen.
De complexiteit van ontspanning
Om te begrijpen hoe ontspanning ons brein beïnvloedt, moeten we eerst definiëren wat ontspanning eigenlijk is en hoe het zich verhoudt tot stress. Ontspanning is niet slechts een afwezigheid van stress; het is een actieve staat van rust in zowel lichaam als geest. Het is de tegenhanger van inspanning en een noodzakelijke component om onze interne balans te bewaren.
Stress, angst en depressie zijn vaak symptomen van een brein dat uit balans is. Dit wordt gereguleerd door het autonome zenuwstelsel, dat bestaat uit twee delen:
1. Het sympathische zenuwstelsel, dat energie mobiliseert voor actie en inspanning.
2. Het parasympathische zenuwstelsel, dat het lichaam in een staat van rust en herstel brengt.
Wanneer ons brein stress of angst detecteert, worden stresshormonen zoals cortisol en adrenaline vrijgegeven, wat leidt tot fysieke spanning en een staat van paraatheid voor vechten of vluchten. Het resultaat is allesbehalve ontspanning.
De rust van het brein herstellen
Ironisch genoeg is ontspanning juist wat ons brein nodig heeft om de negatieve effecten van stresshormonen te neutraliseren en onze innerlijke balans te herstellen. Ontspanning activeert het parasympathische zenuwstelsel en onderdrukt het sympathische zenuwstelsel, wat leidt tot een reeks veranderingen in onze hersenactiviteit:
- Bèta-hersengolven (16-38 Hertz), geassocieerd met focus, probleemoplossing en stress, nemen af.
- Thèta-hersengolven (4-8 Hertz), in verband gebracht met creativiteit, geheugen en diepe ontspanning, nemen toe.
Bovendien stimuleert ontspanning de productie van de neurotransmitter GABA, die een kalmerend effect heeft en helpt om de balans in ons brein te herstellen na periodes van overmatige activiteit, inspanning of stress.
Er zijn verschillende praktische benaderingen en ontspanningsoefeningen die ons kunnen helpen ons brein te ontspannen:
- Meditatie stelt ons in staat om controle te krijgen over onze breinprocessen. Het stimuleert met name thèta-hersengolven en activeert het parasympathische zenuwstelsel. Dit brengt ons in een staat van ontspannen alertheid, waarin we stress kunnen loslaten en onze geest kunnen kalmeren
- Yoga beoefenaars begrijpen al lang dat belemmerende overtuigingen stress kunnen veroorzaken. Deze "Samskara's" kunnen verminderd worden door yogahoudingen, zoals Savasana, die diepe ontspanning bevorderen en het sympathische zenuwstelsel tot rust brengen. Hierdoor kan ons brein stressvolle ervaringen en programmeringen beter verwerken.
- Onze ademhaling is een krachtig hulpmiddel om ons brein te beïnvloeden en onszelf in een ontspannen staat te brengen. Bewuste ademhaling, waarbij we onze ademhaling vertragen, kan ons stressniveau binnen enkele seconden verlagen.
- Muziek kan een krachtig hulpmiddel zijn om onze stemming te veranderen, vooral binaural beats. Deze beats bestaan uit twee verschillende tonen met een klein frequentieverschil die respectievelijk in het linker- en rechteroor worden afgespeeld. Ze kunnen hersengolven zoals alfa-golven stimuleren, wat geassocieerd wordt met ontspannen helderheid en rust.
- Het is belangrijk om jezelf de ruimte te geven om even niets te doen. Net zoals onze voorouders urenlang naar het knisperende kampvuur staarden, kunnen we ons brein rust gunnen door 's avonds kaarsen aan te steken en simpelweg weg te dromen.
- Onderzoek heeft aangetoond dat wandelen in de natuur een diepgaand ontspannend effect heeft op ons brein. Het is echter belangrijk om op de juiste manier te wandelen, niet gehaast met oordopjes in, maar in een rustige, groene omgeving. Het zien van de natuur activeert ons parasympathische zenuwstelsel en helpt ons brein nieuwe neurale verbindingen aan te leggen.
- Diepe slaap is essentieel voor ontspanning. Tijdens de slaap produceren onze hersenen delta-golven (0,5-4 Hertz), wat ons lichaam in een helende staat brengt en soms vergeten herinneringen uit onze vroege jeugd naar boven brengt.
- Onze voeding speelt een cruciale rol in de gezondheid van ons brein. Veel supermarktproducten zijn rijk aan suiker en zijn bewerkt, wat stress voor ons brein kan veroorzaken. Onze hersenen hebben echter "brainfood" nodig, zoals voedingsstoffen die de aanmaak van neurotransmitters zoals GABA bevorderen, om in een ontspannen staat te komen.
Als je merkt dat je jezelf niet altijd de ontspanning gunt die je nodig hebt, onthoud dan dat ontspanning begint met het herstel van de balans in je brein. Net zoals het beklimmen van de Mont Blanc niet mogelijk is zonder de juiste aandacht, voorbereiding en training, vereist ontspanning ook enige toewijding en praktijk.
Wat voor jou het beste werkt om te ontspannen, hangt af van je persoonlijke behoeften en voorkeuren. Experimenteer met verschillende benaderingen en ontdek welke ontspanningsoefeningen het beste passen bij jouw levensstijl en welzijn. Hierdoor kun je genieten van de voordelen van een kalmer, gezonder en evenwichtiger brein.
Wil je hierbij graag begeleiding? Contacteer me via onderstaande website:
https://www.inmudra.be/pages/offerings/basiscoaching
https://www.inmudra.be/pages/offerings/individueeltraject
https://www.inmudra.be/pages/offerings/7pijlers
