Littekens. Iedereen kent ze wel of heeft er misschien wel. Deze krijg je nadat een wonde volledig genezen is. Maar hoe zit dat nu eigenlijk juist, wondheling?

Als we spreken over wondheling, dan hebben we het over verschillende fases die door de huid doorlopen moeten worden.

• Fase 1: Hemostase
  
  In deze fase gebeuren allerlei mechanismen die er toe leiden dat het bloeden van de wonde gestopt wordt. Het samentrekken van de bloedvaten, bloedplaatjes en coagulatie spelen hierin een zeer belangrijke rol.
  
  
• Fase 2: Inflammatie
  
  Wanneer het bloeden volledig gestopt is, gaat het lichaam in werking treden om inflammatie van de wonde tegen te gaan. Deze fase is eigenlijk de meest “onaangename” fase, vermits de wonde namelijk pijnlijk, warm en rood kan aanvoelen.
  
  
  
• Fase 3: Proliferatie
  Hier gaat het lichaam alles in werk zetten om de wonde te dichten, zodat de huidbarrière volledig hersteld wordt en er geen indringers van buitenaf langs deze weg binnen kunnen.
  
  
  
• Fase 4: Hermodellering
  Hier wordt de soepelheid en rekbaarheid van de nieuwe huid verbeterd.
  

Grofweg is een litteken de zichtbare plek dat overblijft nadat een wonde alle fases van wondheling heeft doorlopen. Deze plek kan verheven zijn, zich net onder de oppervlakte van de huid bevinden of net aan de oppervlakte liggen. Hierdoor kan men spreken over verschillende soorten littekens: hypertrofische littekens (verdikte littekens), atrofische littekens (verzonken in de huid bv. acne of waterpokken), keloïde littekens (zijn groter dan de oorspronkelijke wonde en zijn verdikt).

Er zijn ook verschillende factoren die een invloed hebben op de vorming van een litteken:

• Eerst en vooral hebben we de leeftijd van een persoon. Hoe ouder iemand is, hoe langer het zal duren voor een wonde geneest. Hierdoor is de kans groter op dikkere littekens ten opzichte van iemand die jonger is.
  
• Iemand met een donkere huidskleur heeft van nature meer kans op de vorming van littekens ten opzichte van iemand met een lichtere huidskleur
• De beweeglijkheid van de plaats waar de wonde zich bevindt. Hoe beweeglijker de zone, hoe gemakkelijker je er een litteken zal ontwikkelen bij een wonde.
  
• Ten slotte speelt erfelijkheid ook een grote rol bij de vorming van een litteken

Dit allemaal gezegd zijnde, hoe behandel je het beste een litteken?

• Niet invasieve behandelingen:
  
  • Siliconen zalven of pleisters:
    
    Siliconen zalven moet je 2 keer daags aanbrengen op de volledige oppervlakte van het litteken. Dit doe je door de zalf goed in te masseren tot er een soort van “tweede huid” door de zalf wordt gevormd. Meestal heb je niet veel nodig van de zalf, een erwtje is voldoende.
    
    
    In het geval van pleisters, moet je deze gewoon aanbrengen op het litteken en 2 keer per dag reinigen met lauw water en een milde zeep. Wees ervan bewust dat zo een pleister (zeker op het begin) enorm gaat jeuken, en dit is volkomen normaal. Vandaar dat er aanbevolen wordt om geleidelijk aan de tijd op te bouwen dat je zo een pleister op het litteken laat, tot je de pleister 24 uur aan een stuk kan verdragen.
    
    
    
    
  • Injecties op basis van cortisone
    
    
• Invasieve behandelingen:
  
  Deze behandelingen zijn enkel in geval van verheven littekens die niet meer te behandelen zijn met de niet invasieve opties.
  
  
  • Chirurgie: Het litteken wordt weg gesneden en gehecht waardoor er een nieuwe wondheling kan plaats vinden.
    
  • Chemische peeling: de dermataloog behandelt het litteken met een specifieke chemische stof zodat het litteken letterlijk wordt aangetast. Men hoopt op deze manier dat er een beter littekenweefsel ontstaat.
  • Dermabrasie: lijkt sterk op de chemische peeling, maar hier wordt er gebruik gemaakt van een frees.
  • Laserbehandeling

Is het mogelijk om ervoor te zorgen dat je na een tijd bijna helemaal niets meer ziet van je litteken? Het antwoord is ja! Indien je litteken niet ouder is dan 2 jaar kan je deze zo goed als weg werken met behulp van niet invasieve behandelingen.

Ten slotte is het zeer belangrijk om elk litteken goed te beschermen tegen de zon. Een zonnecrème met factor SPF 50 is hier zeker een must! In de zomermaanden moet deze om de 2-3 uur terug aangebracht worden zodat het litteken goed beschermd blijft en er geen verschil in pigmentatie ontstaat met de omringende huid.