Jicht, ook bekend als urinezuurkristallen, is een pijnlijke vorm van artritis die optreedt wanneer er een overmaat aan urinezuur aanwezig is in het bloed. De overmaat leidt tot vorming van uraatkristallen die zich vooral ophopen in en rond de gewrichten, wat zorgt voor ontsteking, pijn, zwelling en roodheid. Hoewel jicht in het verleden vaak geassocieerd werd met overmatig dineren en een extravagant leven, is het belangrijk om te begrijpen dat het een complexe aandoening is die mensen van alle leeftijden kan treffen. Hieronder de uitleg over de symptomen, oorzaken en de behandeling.
Symptomen van jicht
Wanneer iemand jicht heeft, ervaart de persoon perioden van plotseling en intense gewrichtspijn afgewisseld met perioden zonder symptomen. De jichtaanvallen zijn de meest voorkomende manifestatie van de aandoening en kunnen enkele dagen tot weken aanhouden. De symptomen van een jichtaanval zijn vaak plotseling en kunnen zich snel ontwikkelen. Het gaat dan voornamelijk om:
- Plotse gewrichtspijn: Een jichtaanval begint meestal met een intense pijn in een gewricht. Het meest getroffen gewricht is vaak de basis van de grote teen, maar het kan ook andere gewrichten treffen, zoals enkels, knieën, vingers, polsen, enkels of ellebogen.
- Zwelling: Het aangetaste gewricht zwelt op en wordt gevoelig bij aanraking.
- Roodheid: Het getroffen gebied kan rood worden en er ontstaat soms een glanzende huid rond het gewricht.
- Warmte: Het gewricht kan warm aanvoelen in vergelijking met de omliggende huid.
- Beperkte mobiliteit: Vanwege de pijn en zwelling kan de mobiliteit van het gewricht worden beperkt, wat het moeilijk maakt om het te bewegen.
- Koorts: Soms kan een jichtaanval gepaard gaan met een lichte koorts.
Oorzaken van jicht
Jicht ontstaat door een ophoping van urinezuur in het lichaam, wat leidt tot de vorming van kristallen in de gewrichten. Maar wat veroorzaakt deze ophoping van urinezuur?
- Dieet: Voeding speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van jicht. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan purines, zoals rood vlees, orgaanvlees, schaaldieren en bepaalde alcoholische dranken, verhogen de urinezuurspiegels in het lichaam. Purines zijn organische verbindingen die een onderdeel vormen van ons DNA en die bij afbraak ervan urinezuur vormen.
- Obesitas: Overgewicht kan bijdragen aan hogere urinezuurspiegels door verhoogde purine-afbraak en urinezuurproductie als ook verminderde urinezuuruitscheiding.
- Erfelijkheid: Jicht kan ook voorkomen in families, wat wijst op een genetische component.
- Medicatie: Bepaalde medicijnen, zoals diuretica (plaspillen) en aspirine, kunnen ook de urinezuurspiegels verhogen.
Behandeling van jicht
Gelukkig zijn er verschillende behandelingsmogelijkheden voor jicht die kunnen helpen de symptomen te verlichten en toekomstige aanvallen te voorkomen:
- Medicatie tijdens een jichtaanval:
- Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's): Deze medicijnen verminderen pijn en ontsteking tijdens een jichtaanval.
- Corticosteroïden: In sommige gevallen kunnen corticosteroïden worden gebruikt om ontstekingen te verminderen als NSAID's niet geschikt zijn.
- Colchicine: Dit medicijn vermindert specifiek de ontstekingsreactie in het getroffen gewricht.
- Medicatie voor preventie van toekomstige aanvallen:
- Uricosurische middelen: Deze medicijnen bevorderen de uitscheiding van urinezuur via de nieren, waardoor de urinezuurspiegels in het bloed worden verlaagd.
- Xanthine-oxidaseremmers (bijv. allopurinol): Deze medicijnen verminderen de productie van urinezuur in het lichaam, waardoor het risico op toekomstige aanvallen wordt verminderd.
- Levensstijlveranderingen:
- Dieet: Het vermijden van voedingsmiddelen die rijk zijn aan purines kan helpen de urinezuurspiegels te verlagen.
- Hydratatie: Voldoende water drinken kan helpen om urinezuur uit het lichaam te spoelen en te verwijderen.
- Gewichtsbeheersing: Een gezond gewicht behouden kan gunstig zijn voor mensen met overgewicht.