Worden alle kinderziekten veroorzaakt door een virus? Zijn ze allemaal
levensgevaarlijk? Bestaat er voor al deze ziekten een vaccin? Dit artikel geeft je
een antwoord op al deze vragen …
Definitie
Kinderziekten zijn besmettelijke infectieziekten die veroorzaakt kunnen worden door een
virus of een bacterie. Na contact blijft de ziekteverwekker stilletjes in het lichaam zonder dat
je er iets van merkt, de incubatietijd. Afhankelijk van het type kinderziekte kan dit dagen tot
weken duren. Daarna breekt de ziekte door en wordt je kind ziek. De ziektesymptomen zijn
ook weer verschillend naargelang de ziekte.
Hoe voorkomen?
De meeste kinderziekten kunnen voorkomen worden door vaccinatie. Deze beschermen niet
alleen het kind, maar ook het gezin en de omgeving. In België ziet het schema van de Hoge
Gezondheidsraad eruit als volgt: basisvaccinatieschema.
In ons land is de vaccinatie tegen polio de énige die wettelijk verplicht is. Naast polio
behoort ook kinkhoest tot één van de gevaarlijkste kinderziekten. Voor de meeste
kinderziekten geldt immers dat je niet meer besmet kan worden na vaccinatie of na
doormaken van de ziekte, maar dit geldt niet voor kinkhoest. Daarom wordt vaccinatie al
aanbevolen vanaf de leeftijd vanaf twee maanden.
De Hoge Gezondheidsraad beveelt in België geen algemene vaccinatie tegen waterpokken
aan omdat er nog onvoldoende gegevens zijn hieromtrent. Deze worden enkel geadviseerd
voor risicopatiënten. Ouders kunnen zelf bij hun arts het vaccin laten zetten indien gewenst.
Tegen roodvonk, de 5 e kinderziekte en de 3-dagenkoorts bestaat zelfs geen vaccinatie.
Hoe besmettelijk?
Kinderziekten zijn in principe geen gevaar voor volwassenen. Deze personen hebben
normaal gezien alle basisvaccinaties gehad of hebben de ziekte reeds doorgemaakt, ze zijn er
dus meestal tegen bestand. Voor kwetsbare personen is dit een ander verhaal, zij zijn
verzwakt en veel vatbaarder voor infecties en zullen dus zoveel mogelijk uit de buurt moeten
blijven van kinderen die deze ziekten doormaken. Ook zwangere vrouwen moeten opletten,
zeker bij de windpokken, de rodehond en de 5 e kinderziekte, aangezien deze gevaarlijk zijn
voor het ongeboren kind. Wanneer ze geen afweerstoffen hebben tegen deze ziekten,
moeten ze ook uit de buurt blijven van de zieke kinderen. Kinderen uit hetzelfde gezin,
hebben logischerwijs meer kans om ook besmet te geraken. Door de incubatieperiode is dit
meestal al het geval, nog voor de ziekte is opgemerkt.
Welke acties ondernemen?
Omdat het niet altijd meteen duidelijk is om welke kinderziekte het gaat, moet je steeds
naar de dokter gaan voor een juiste diagnose. De juiste diagnose is enerzijds zeer belangrijk
voor de maatregelen die genomen moeten worden wanneer er bijvoorbeeld kwetsbare
kinderen/personen in de nabije omgeving aanwezig zijn. Anderzijds moeten mogelijke
complicaties snel en correct bestreden worden. Mazelen en bof kunnen immers in bepaalde
gevallen blijvende schade aanrichten. Ook de opvang/crèches en scholen moeten steeds
verwittigd worden om een eventuele uitbraak te vermijden. Uiteraard staat je apotheker je
steeds met raad en daad bij om vele van de voorkomende ongemakken te verlichten aan de
hand van advies en tips.
Overzicht van de belangrijkste kinderziekten
| NAAM | Polio | Kinkhoest | Roodvonk | Waterpokken | Vijfde ziekte | Zesde ziekte | Bof (dikoor) | Mazelen |
| VERWEKKER | Virus | Bacterie | Bacterie | Virus | Virus | Virus | Virus | Virus |
| VACCINATIE | Ja | Ja | Nee | Ja | Nee | Nee | Ja | Ja |
| BESMETTING | Druppeltjes in de lucht | Druppeltjes in de lucht en contact met lichaamssappen | Druppeltjes in de lucht, van hetzelfde glas drinken en contact met de handen | Druppeltjes in de lucht en contact met het vocht in de blaasjes | Lucht | Lucht | Lucht en speeksel | Lucht en besmette voorwerpen |
| SYMPTOMEN | Hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, diarree | Verkoudheid, hoest, koorts. Daarna zware hoestaanvallen met braken, moeilijk ademenen. Kan weken / maanden duren. | Hoge koorts, ernstige keelpijn en hoofdpijn, soms braken. Na een aantal dagen ontstaat een rode, niet-jeukende uitslag die zich over het hele lichaam verspreidt. Typisch is een dikke rode tong. Na 1 week verdwijnt alles en begint de huid te vervellen. | Kleine rode vlekjes thv de mond en romp die zich verspreiden naar het hele lichaam. Vlekjes worden blaasjes die verdrogen tot een korst die er na 7 à 10 dagen afvalt. Soms koorts. Besmettelijk vanaf 2 dagen voor de uitslag totdat de blaasjes zijn uitgedroogd. | Vermoeidheid, koorts, eerst rode uitslag op de wangen, daarna op de rest van het lichaam. Verdwijnt na 1 week. Zodra de uitslag er is, is er geen besmetting meer. | Hoge koorts (40°C) gedurende een drietal dagen. Klieren in de hals en achter de oren zijn soms opgezwollen. | Koorts, opgezwollen oorspeekselklieren. Leidt tot bolle gevoelige wangen. Kauwen en slikken is pijnlijk. | Klassieke verkoudheid. Daarna donkerrode vlekken achter de oren, in het gezicht en op de romp. Koorts tot 40°C, duurt 2 weken. Besmettelijk enkele dagen voor tot enkele dagen na het ontstaan van de rode vlekken. |
| COMPLICATIES | Spierverlamming en -zwakte | Longontsteking, ooronsteking, uitdroging en vermagering | Ooronsteking, nierontsteking, reumatische koorts | Blaasjes kunnen ontsteken en littekens vormen. Virus blijft inactief in de zenuwcellen en kan later gordelroos veroorzaken | / | Zelden koortsstuipen en ooronsteking | Pancreas en hersenvliezen kunnen ook ontstoken zijn. Braken is hier een belangrijke indicatie van. | Oorontsteking, longontsteking, keelontsteking, zelden hersenweefselonsteking |
| ACTIES | Dokter Symptomen bestrijden Geen opvang / school tot genezen | Dokter Geen opvang / school tot een maand na begin hoestbuien | Dokter Antibioticum is steeds nodig om de complicaties te voorkomen Geen opvang / school tot genezen | Symptomen bestrijden Dokter raadplegen wanneer de blaasjes gaan ontsteken Geen opvang / school tot genezen | Dokter Symptomen bestrijden Geen opvang / school tot genezen | Dokter Symptomen bestrijden Geen opvang / school tot genezen | Dokter Symptomen bestrijden Geen opvang / school tot genezen | Dokter Symptomen bestrijden en in het oog houden, anders terug naar de dokter Geen opvang / school tot genezen |
