Polio, ook bekend als poliomyelitis, is een infectieziekte die decennialang angst en leed heeft veroorzaakt. Hoewel het aantal gevallen wereldwijd aanzienlijk is afgenomen door middel van vaccinatie-inspanningen, blijft begrip van deze ziekte van groot belang. In dit artikel verkennen we polio vanuit alle hoeken, de rol van vaccinatie en het huidige beheer van deze ziekte.
Polio: De Basisprincipes
Polio is een ziekte veroorzaakt door een virale infectie met het poliovirus. Het virus verspreidt via besmet water en voedsel, evenals van persoon tot persoon via druppeltjes die vrijkomen bij niezen of hoesten. Polio heeft een voorkeur voor aanvallen op het zenuwstelsel, met name motorische zenuwcellen in het ruggenmerg, en kan leiden tot verlamming en soms levenslange invaliditeit. Gelukkig is de wereldwijde inspanning om polio te bestrijden en uit te roeien aanzienlijk succesvol geweest.
Verschijnselen van Polio
De meeste mensen die besmet zijn met het poliovirus vertonen geen symptomen en ervaren milde griepachtige symptomen als ze ziek worden. Dit wordt aangeduid als niet-verlamde polio. Een klein percentage (ongeveer 1 op de 200) ontwikkelt echter ernstigere symptomen, waaronder:
- Spinaal polio: Dit is de meest voorkomende vorm van polio die verlamming kan veroorzaken. Het virus valt de motorische zenuwcellen van het ruggenmerg aan, wat kan leiden tot spierzwakte, verlamming en in sommige gevallen blijvende invaliditeit.
- Bulbaire polio: Deze vorm van polio beïnvloedt de zenuwen die betrokken zijn bij het slikken, spreken en ademen. Het kan ademhalingsproblemen en spraak- en slikstoornissen veroorzaken, wat levensbedreigend kan zijn.
- Bulbospinaal polio: Dit is een combinatie van spinaal en bulbaire polio, waarbij zowel de motorische zenuwcellen van het ruggenmerg als de zenuwen die betrokken zijn bij slikken en ademen worden aangetast.
Behandelingsopties en Zorg:
Er is geen specifieke genezende behandeling voor polio. Zodra iemand besmet is met het poliovirus, kunnen artsen de verspreiding van het virus en de symptomen onder controle proberen te houden, maar er is geen medicijn dat het virus volledig kan genezen.
De behandeling is gericht op het verlichten van symptomen en het minimaliseren van complicaties. Belangrijke onderdelen van de behandeling zijn:
- Ondersteunende zorg
- Ademhalingsondersteuning
- Fysiotherapie
- pijnmanagement
Vaccinatie en Wereldwijde Controle
Vaccinatie is de hoeksteen van poliopreventie.
Het poliovaccin wordt routinematig gegeven als onderdeel van het immunisatieschema voor kinderen in veel landen. Er zijn twee hoofdtypen poliovaccins: het geïnactiveerde poliovaccin (IPV) dat geïnjecteerd wordt, en het oraal poliovaccin (OPV) dat als druppels wordt toegediend. Grootschalige vaccinatiecampagnes, geleid door organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), hebben polio bijna uitgeroeid.
In 2020 waren er slechts enkele tientallen gevallen van wilde poliovirusinfecties wereldwijd, voornamelijk in landen waar de vaccinatiedekking lager is.
Conclusie
Polio, ooit een angstaanjagende ziekte, is op weg om uitgeroeid te worden dankzij krachtige vaccinatie-inspanningen. Begrip van de ziekte, de rol van vaccinatie en effectieve preventiemaatregelen zijn essentieel om ervoor te zorgen dat polio geen terugkeer maakt. Door voortdurende wereldwijde samenwerking kunnen we hopen op een toekomst waarin polio een zeldzaamheid wordt en uiteindelijk tot het verleden behoort.
