Constipatie is één van de belangrijkste maag- en darmstoornissen in de Westerse wereld.
Zo’n 20% van de bevolking lijdt aan deze aandoening.
Definitie
Men spreekt van constipatie bij minstens 2 van volgende symptomen:
- minder dan of gelijk aan 2 keer per week ontlasting
- hard persen bij ontlasting
- harde ontlasting
- gevoel van onvolledige ontlasting
- opgeblazen gevoel/buikpijn
Oorzaken
- Tragere passage door de dikke darm
waardoor er meer water onttrokken wordt en de
stoelgang meer uitdroogt en bijgevolg dus harder wordt. - Medicatiegebruik (bv
codeïnederivaten, antipsychotica, antidepressiva, ijzer, calcium,…) - Zwangerschap (1 op de 3
vrouwen heeft tijdens de zwangerschap last van constipatie) - Levensstijl (onvoldoende beweging, vezelinname of vochtinname)
- Genetische aanleg
- Bepaalde ziekten (oa MS, Parkinson, diabetes, traag werkende schildklier, ziekte van Crohn,
prikkelbaar darmsyndroom,…)
en psychologische factoren (stress, spanning)kunnen aanleiding geven tot verstopping.
Aanpak
In eerste instantie trachten we via niet-medicamenteuze maatregelen
tot een oplossing te komen:
- Voldoende inname van vezelrijke voeding zoals fruit, groenten, volkorenbrood, peulvruchten, noten,
- Voldoende vochtinname : drink dagelijks 1.5 à 2 liter (water, koffie, thee, zuivel, …)
- Voldoende beweging: elke dag minstens 30 min bewegen.
- Goede toilethygiëne: juiste zithouding, stoelgang niet ophouden.
Indien niet-medicamenteuze aanpak niet helpt kan men overgaan tot inname van medicatie.
Zwelmiddelen: doen het volume van de stoelgang toenemen en stimuleren de darmbeweging. Deze middelen dienen ingenomen te worden met voldoende vocht.
Voorbeeld : psyllium (vlozaad)
- Osmotische laxativa: door osmose wordt vocht in de darm vastgehouden waardoor het watergehalte toeneemt en de darminhoud vergroot. De darmperistaltiek wordt gestimuleerd met vlottere stoelgang tot gevolg. Deze laxativa werken meestal na zo’n 1 à 2 dagen en langdurig gebruik van deze middelen zijn veilig.
Voorbeelden:
lactulose, lactilol,
macrogolen met of zonder electrolyten.
Bij onvoldoende resultaat kan men overgaan tot contactlaxativa en rectale laxativa
- Contact laxativa: Deze prikkelen op chemische wijze de darmwand waardoor er minder zoutresorptie en wateropname gebeurt. Dit leidt tot zachtere stoelgang en bevordering van de darmperistaltiek. Deze middelen werken meestal na
zo’n 6 à 12 uren en worden best kortstondig gebruikt.
Voorbeelden zijn bisacodyl, picosulfaat, senna,…
- Rectale laxativa werken lokaal osmotisch, verwekend en zorgen voor rectale contractie. Bij ernstige verstopping kan men overgaan tot het toedienen van een lavement wat binnen de 2 à 5 min verlichting geeft.
Voorbeelden: docusaat, glycerol, fosfaten, …
Elke persoon heeft een ander ontlastingspatroon. Sommige mensen gaan een paar keer per
dag, anderen een paar keer per week.
Consultatie huisarts
: Consultatie bij de huisarts wordt aangeraden bij blijvend veranderend
ontlastingspatroon, gevoel dat de darm niet volledig wordt geledigd, bij buikpijn,
onverklaarbaar gewichtsverlies of weinig eetlust.